Yer bilimci Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’ne katıldı. Zelzelesi afete dönüştüren üç hususa dikkat çeken Prof. Dr. Ahmet Ercan, “Gerçeklerle yüzleşmemiz gerekiyor. Sarsıntısı afete dönüştüren üç bahis var. Yeteneksiz idareler, iktisadın bozukluğu ve yoksulluk ile eğitim seviyesinin düşüklüğü. Şayet bunlardan bir tanesi ülkede gerçekleşmişse sarsıntının ismi afettir. Türkiye’de 6 Şubat’ta bunun bir tanesi değil üçü birden gerçekleşti” dedi.
Ercan, sarsıntının akabinde ‘kader planı’, ‘fıtrat’ üzere telaffuzları “Deprem teknik, bilimsel bir husustur. Bu dinle, bahtla izah edilemez, açıklanamaz” kelamlarıyla eleştirdi.
‘Bir savaş alanını yansıtıyordu’
Deprem sonrası Kahramanmaraş’a gittiğini, bir savaş alanını yansıttığını söz eden Ercan, “Türkiye bunun üstesinden kesinlikle gelecektir ancak yıllarını alacaktır. Türkiye sarsıntı ülkesidir. Günün birinde zelzeleler olmuyorsa yer diriliğini yitirmiş demektir. O vakit ömür da yok demektir. Sarsıntının daima kaygı boyutuyla ilgilendik. Sarsıntının üç tane bileşeni vardır. Sarsıntı, ısı ve ışık. 60 yıldır bilimle uğraşıyorum. Toplu iğnenin başı kadar bir kusur görmedim. Zira sarsıntı olmasa Meles Ovası olmazdı, Gediz Irmağı olmazdı. Manisa’daki, Aydın’daki jeotermal alanlar olmazdı. Memba suları olmazdı. Maden yatakları, petrol yatakları, dağlar, ormanlar olmazdı. En hoş incirin çıktığı, zeytinin yetiştiği Ege olmazdı. Bunları daima sarsıntılar yapıyor, yeri biçimliyor. Sarsıntıları bir öcü üzere görüyoruz. Kusur zelzelede değil. İnsanoğlu olmadan da sarsıntı vardı” dedi.
‘Bu dinle, yazgıyla izah edilemez, açıklanamaz’
Türkiye’nin yer dayanımı ile sarsıntıdan etkilenme alanlarını harita üzerinde gösteren Ercan, “Bizler zelzelelerin nerelerde ve hangi büyüklükte olacağını biliriz lakin vaktini şimdi bilemiyoruz. Kahramanmaraş sarsıntısı tarım alanlarında en büyük yıkımı yaptı. Tabiatta o denli bir istikrar var ki siz imar barışından kendinizi affettirebilirsiniz, kaçak yaparsanız görmezden gelebilirler fakat tabiat asla affetmez. Tarım alanlarına yapılan yapıları tabiat günün birinde kesinlikle yıkar. Sarsıntı teknik, bilimsel bir husustur. Bu dinle, yazgıyla izah edilemez, açıklanamaz” diye konuştu.
‘Depremi afete dönüştüren üç husus var’
Ercan, Kahramanmaraş ve 11 vilayette tesirini gösteren yıkıma ait “Gerçeklerle yüzleşmemiz gerekiyor. Zelzelesi afete dönüştüren üç husus var. Yeteneksiz idareler, iktisadın bozukluğu ve yoksulluk ile eğitim seviyesinin düşüklüğü. Şayet bunlardan bir tanesi ülkede gerçekleşmişse zelzelenin ismi afettir. Türkiye’de 6 Şubat’ta bunun bir tanesi değil üçü birden gerçekleşti” dedi.
Türkiye’yi yetenekli insanların yönetmesi gerektiğini söyleyen Ercan, İzmir’in geçmişindeki zelzelelere ait bilgi verdi. Ercan, “Depremin bir yasası vardır. Bir yerde aşikâr büyüklükte bir sarsıntı olmuşsa gelecekte o yerde en az o büyüklükte zelzele olur. Buna zelzelenin yasası denir. İzmir’de sarsıntılar çok sık oluşmuyor. Yaklaşık 200 ile 350 yılda bir oluşuyor. Her an 7,2’lik zelzele olacakmış üzere İzmir’i hazırlamamız gerekir. Lakin İzmir’de her an zelzele olabilir kelamı gerçek değil. 6 buçuk şiddetine kadar zelzeleler İzmir’de yıkıcı olmaz. 6 buçuktan sonra yıkıcı olmaya başlar. Hiçbir vakit İzmir’de Kahramanmaraş’taki üzere 7,5, 7,6, 7,9’luk zelzeleler olmaz” dedi.